Святло незвычайнай паездкі

Своеасаблівым падарункам напярэдадні Ражства Хрыстова для навучэнцаў Дзятлавіцкай СШ стала экскурсія “Па святых месцах Лунінецкага краю”, арганізатарамі якой сталі аддзелы райвыканкама: адукацыі, спорту і турызму, ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі, а таксама РФСК “Здароўе”.

Цікавы і насычаны дзень пачаўся з Лунінецкай Крыжаўзвіжанскай царквы, купалы якой бачныя практычна з любога ўзвышша горада. Па тварах прысутных можна было пазнаць, як уважліва кожны лавіў тыя словы, у якіх клірык храма, іерэй Георгій Філіновіч, удала злучаў нашу мінуўшчыну з сучаснасцю і будучыняй. Цікавым настаўленнем і благаславеннем закончыў ён свой аповяд, пасля якога дзеці змаглі паставіць свечку за здароўе сваё і родных.

Велічнасцю, прыгажосцю ззяючых пад сонечнымі промнямі купалоў уразіў наведвальнікаў храм ў гонар іконы Божай Маці “Взыскание погибших”. Па меркаванню яго настаяцеля протаіерэя Сергія Крышталя: “Для большасці дзяцей такая экскурсія становіцца першым сур'ёзным знаёмствам з храмам і святлом хрысціянства, якое не павінна стаць апошнім. Таму вельмі важна, каб юныя госці вынеслі з гэтага падарожжа па святынях нешта большае, чым набор інфармацыі. Неабходна, каб паездка стала для падлеткаў падставай сур'ёзна задумацца аб духоўным баку свайго жыцця, аб яго сэнсе і канчатковай мэце”.

На працягу ўсяго шляху хлопчыкаў і дзяўчынак суправаджала дырэктар раённага краязнаўчага музея Наталля Благадзёрава, цікавыя расказы якой не давалі сумаваць юным вяскоўцам.

У захапляючае падарожжа ператварылася паездка ў жывапісны куток Палесся – Кажан-Гарадок. Шчырай усмешкай сустрэў тут старшыня Гарадоцкага сельвыканкама Іван Зубко… Адна са святыняў Лунінеччыны – Свята-Мікалаеўская царква, якая сёлета адзначае 200-годдзе… У 1818-ым палонныя французы сваімі шапкамі насыпалі велізарны ўзгорак у цэнтры мястэчка, на якім і была пабудавана царква. Грошы на ўзвядзенне храма ахвяраваў мясцовы памешчык Шчыт. Гісторыя захавала імёны тых, хто ўзводзіў гэты цуд. Аляксандр Маліноўскі, Сімон Канапацкі і Васіль Лістапад упісаны ў летапіс з самымі шчырымі словамі ўдзячнасці. Над інтэр’ерам храма працаваў мясцовы мастак Іосіф Астапчык. Цяпер наўрад ці хто паверыць, што майстры, пабудаваўшыя ў Кажан-Гарадку царкву, былі непісьменнымі: не маглі ні чытаць, ні пісаць, ні нават распісацца. Пад кантрактамі, заключанымі на будаўніцтва, замест подпісаў яны прастаўлялі насупраць сваіх прозвішчаў па тры крыжыкі. І гэтыя людзі стваралі шэдэўры, сапраўдныя цуды дойлідства, бо царква пабудавана без ніводнага цвіка. Настаяцель храма протаіерэй Дзімітрый Грыб гаворыць, што гэта не зусім так. Цвікі выкарыстоўваліся, але драўляныя. Тым не менш іх наяўнасць не робіць царкву менш унікальнай. А яшчэ царква беражліва захоўвае лампаду, атрыманую ў дар у дзень узыходжання на прастол імператара Мікалая ІІ.

– На працягу амаль двух стагоддзяў тут не спыняліся богаслужэнні, – кажа айцец Дзмітрый. – Менавіта таму гэтае намоленае месца прыцягвае шматлікіх паломнікаў. Сярод іх не толькі праваслаўныя хрысціяне, але і розныя дэлегацыі, замежныя турысты, якія са здзіўленнем глядзяць на ўнікальнае збудаванне.

Час не праходзіць бясследна... Да канца 19 стагоддзя некалькі купалоў храма нечакана пачалі сыходзіцца да цэнтра. Канчаткова знешні выгляд змяніла няўмелая рэканструкцыя ў 70-80-ых, з-за якой будынак прасеў яшчэ на 20-30 сантыметраў. Святыні патрэбна тэрміновая рэстаўрацыя, якая спыніць разбурэнне, але, на жаль, сродкаў на гэта няма.

Убачаныя мясціны і славутасці яшчэ раз пацвердзілі, наколькі багатай і ўнікальнай з’яўляецца наша спадчына. А колькі нязведаных маршрутаў яшчэ ёсць на карце нашай Радзімы! Такія экскурсіі патрэбныя, такія экскурсіі маюць права на жыццё! І дзяржава, і царква, і кожны веруючы хрысціянін, і знаўца мастацтва – усе разам сваімі сіламі і малітвамі нізкім паклонам перад продкамі і з добрасумленным наказам нашчадкам павінны зберагчы гэтую каштоўную спадчыну і адсвяткаваць яшчэ не адно свята пад купаламі святынь Лунінеччыны!

МЕРКАВАННІ

Ясенія Канапацкая, вучаніца 9 “Б” класа:

– Мегалегендарнае мястэчка! Язык не павернецца назваць, як афіцыйна належыць, вёскай акуратненькае паселішча з насельніцтвам каля 2 тысяч чалавек і з такой багацейшай гісторыяй!

Максім Брэзін, вучань 6 “А”:

– Мінулае нашай Лунінеччыны ўражвае сваёй велічнасцю. Нават уявіць не мог, што ў нашым раёне ёсць такія дзівосныя месцы. А яшчэ прыемна, што бацюшкі ў кожнай царкве так проста, даступна і цікава расказалі не толькі пра гістарычныя факты, але і далі зразумець, наколькі важна звяртацца да Бога і верыць.



Наталля АРАШКЕВІЧ. Фота аўтара.